Hãy so sánh khả năng đạt học bổng Đại Học Mỹ giữa 3 đối tượng sau:

1. du học sinh trung học Mỹ
2. du học sinh ở các nước khác.
3. học sinh ở Việt Nam

Đầu tiên, cần phải hiểu hình thức học bổng và cách thức xét tuyển của Đại Học Mỹ.

• Học bổng của các trường Đại Học Mỹ thường là need-based financial aid, tức là hỗ trợ tài chính dựa trên nhu cầu của gia đình. Công thức đơn giản là khi bạn trúng tuyển, trường sẽ cho bạn số tiền tương đương với [tổng chi phí – đóng góp của gia đình].
• Mỗi trường sẽ có cách thức xét tuyển khác nhau. Có trường cho a, b, c vào cùng một rổ là [Việt Nam]. Có trường cho a, b, c vào 3 rổ khác nhau. Mỗi rổ chắc chắn sẽ có 1 số lượng nhất định trúng tuyển tùy theo nhu cầu của trường hằng năm.

Giả sử đánh giá khả năng của các bạn theo từng phần của bộ hồ sơ tuyển sinh thì việc gì sẽ xảy ra?

Thành phần bộ hồ sơ	a. Du học sinh Trung học Mỹ	b. Du học sinh nước khác	c. Học sinh ở Việt Nam
SAT/ ACT	Tự học là chính, mùa hè về nước luyện thi cấp tốc	Giống a	Có thể theo chương trình luyện thi thường xuyên suốt 2-3 năm
Chương trình phổ thông	Chuẩn Mỹ	Chuẩn quốc tế	Có thể chuẩn quốc tế, có thể là chuẩn Việt Nam
Hoạt động ngoại khóa	Hầu hết là trong khuôn khổ trường	Giống a	Hầu hết là ngoài trường, có nhiều câu lạc bộ tự sáng lập
Giải thưởng	Hầu như không có giải cấp quốc gia	Có thể thi cấp quốc gia	Có thể thi cấp quốc gia và quốc tế
Thư giới thiệu của thầy cô	Giáo viên bản xứ có kinh nghiệm viết	Giống a	Giáo viên không có kinh nghiệm hoặc không biết tiếng Anh, học trò thường phải tự xoay sở
Bài luận	Khả năng viết sẽ tự nhiên hơn	Giống a	Khả năng viết có thể hơi hạn chế, nhưng câu chuyện 3 năm học ở Việt Nam có thể thú vị hơn

Trong một thế giới phẳng mọi bộ hồ sơ đều trung thực, thì bộ hồ sơ nào tổng thể tốt hơn thì sẽ trúng tuyển và được nhận hỗ trợ tài chính.

• Du học Trung Học nhưng về điểm số và năng lực không phát huy tối đa thì chưa chắc đã cạnh tranh bằng với các bạn học ở Việt Nam
• Các bạn học ở Việt Nam, nhưng bộ hồ sơ có nhiều điều khó tin, thì có thể sẽ không được đánh giá cao bằng các bạn học Trung Học nước ngoài.

1. Chưa có khả năng tự học:

Mặc dù các thầy cô ở nước ngoài tận tình, nhưng cũng không thể kèm cặp du học sinh thường xuyên như các thầy cô dạy thêm ở Việt Nam. Ngoài ra, chương trình học ở  nước ngoài đòi hỏi đọc viết nhiều, có khi về những chủ đề không có dạy trong lớp.

2. Chưa có sự tự giác:

Ký túc xá sẽ có những thầy cô quản lý, nhưng họ không chăm sóc bạn như bố mẹ. Quy định của ký túc xá là bạn sẽ ngồi vào bàn học khoảng 2-3 giờ mỗi tối trong tuần. Nhưng ngoài thời gian đó, bạn mê chơi games hoặc làm những việc lãng phí thời gian khác thì các thầy cô gần như không biết (cho đến khi điểm học của bạn sa sút).

3. Chưa có đủ trình độ Tiếng Anh:

Bạn sẽ học cùng lớp với các bạn teen người bản xứ có phong cách phát biểu rất tự do, đôi khi không cần phải giơ tay. Họ cũng đã đọc rất nhiều sách tiếng Anh trong quá trình học cấp 1 và cấp 2. Nếu TOEFL chưa đạt 80, IELTS chưa đạt 6.5 thì chắc chắn không thể hòa nhập vào lớp học một cách uyển chuyển được.

4. Chưa có đủ nguồn lực tài chính:

Khi lên kế hoạch du học Trung Học, phụ huynh cần cộng thêm 4 năm Đại Học nữa. Dồn nhiều tài chính cho Trung Học và hy vọng lên Đại Học sẽ được hỗ trợ tài chính là một quyết định không hợp lý. Nếu vì không đủ tiền tiếp tục học ở Mỹ mà phải qua các nước khác (hoặc về nước) để học Đại Học thì sẽ ảnh hưởng lớn đến con đường học vấn của con.

1. A Separate Peace (John Knowles)
2. A Streetcar Named Desire (Tennessee Williams).
3. A tale of 2 cities-Charles Dickens
4. Amsterdam-Ian McEwan
5. Arcadia-Tom Stoppard
6. Beowulf
7. Billy Budd
8. Brave New World-Aldous Huxley
9. Caleb’s Crossing
10. Candide (Voltaire)
11. Canterbery tale
12. Catch-22-Joe Heller
13. Catcher In The Rye-JD Salinger
14. Chronicle of a death foretold
15. Cold Mountain-Anthony Mingella
16. Crime and Punishment
17. Cry the beloved country
18. Death of a Salesman (Arthur Miller)
19. Domestic Work -Natasha Trethewey (Poems)
20. Fahrenheit 451-Ray Bradbury
21. Fences
22. Frankenstein- Mary Shelley
23. Good Country People – Flannery O’Connor
24. Grapes of Wrath
25. Great Expectations
26. Great Gatsby- F. Scott Fitzgerald
27. Hamlet- William Shakespeare
28. Heart of Darkness
29. Huckleberry Finn
30. Inferno (Dante)
31. Infinite Jest (David F. Wallace)
32. Interpreter Of Maladies- Jhumpa Lahiri
33. Jane Eyre-Charlotte Bronte
34. King Lear
35. Les Miserables-Victor Hugo
36. Lord of the Flies
37. Macbeth-Shakespeare
38. March-Geraldine Brooks
39. Mountains beyond mountains-Tracy Kidder
40. Nickel and Dimed-Barbara Ehrenreich
41. Northanger Abbey
42. One Flew Over the Cuckoo’s Nest (Ken Kesey)
43. Othello
44. Pride and Prejudice
45. Scarlet Letter – Nathaniel Hawthorne
46. Snow In August-Pete Hamill
47. Song Of Solomon- Tony Morrison
48. The Canterbury Tales-Jeff Chaucer
49. The Catcher in the Rye
50. The Chosen (Chaim Potok)
51. The Complete Persepolis
52. The Crucible-Arthur Miller
53. The Curious Incident of the Dog in the Night time-Mark Haddon
54. The Ghost Map
55. The Grapes of Wrath
56. The Hear of Darkness-Joe Conrad
57. The Kite Runner
58. The Lone Ranger and Tonto fistfight in Heaven-Sherman Alexie
59. The Metamorphosis
60. The Odyssey-Homer
61. The Old Man and The sea
62. The Piano Lesson- August Wilson
63. The Playboy of Western World-J. Synge
64. The Poisonwood Bible
65. The Power and The Glory-Graham Green
66. The Prince (Machiavelli)
67. The Professor and the Madman-SImon Winchester
68. The Round House (Louise Erdrich)
69. The Scarlet Letter
70. The Shipwrecked sailor
71. The Stranger
72. The Tiger’s Wife-Tea Obreht
73. The White Tiger
74. Their Eyes Were Watching God-Zora Neal Hurston
75. Things Fall Apart
76. Things They Carried- Tim O’brien
77. To kill a mockingbird
78. Unbroken-Laura Hillenbrand
79. Utopia (Thomas More)
80. Wuthering Heights

Bây giờ các bạn đã có thể chọn trường dựa trên điểm SAT và tài chính của gia đình mình rồi. Các trường đã công bố câu hỏi supplementary essays nên bây giờ bắt đầu viết là thích hợp nhất. Đang rảnh rỗi nghỉ hè mà!

Để viết supplement essays, các bạn cần nhớ 3 điều:

YOURSELF: thể hiện 1 điều gì đó đặc biệt về bạn mà bạn chưa kể trong phần chính của Application.

ANECDOTE: lồng ghép 1 câu chuyện cá nhân ngắn của bạn vào bài essay

FUN: sáng tạo trong cách trình bày ý tưởng và diễn đạt ngôn ngữ, không cần theo một quy chuẩn cứng nhắc nào

Ví dụ: trường Chicago đã công bố câu hỏi năm nay.

Essay Option 1.

Orange is the new black, fifty’s the new thirty, comedy is the new rock ‘n’ roll, ____ is the new ____. What’s in, what’s out, and why is it being replaced?
—Inspired by Payton Weidenbacher, Class of 2015

Yourself: Shoes in, Snow out Anecdote: While others came to Sapa to take pictures of snow, I raised funds and brought warm shoes to ethnic children there.

Essay Option 2.

“I learned to make my mind large, as the universe is large, so that there is room for paradoxes.” –Maxine Hong Kingston. What paradoxes do you live with?
—Inspired by Danna Shen, Class of 2019

Yourself: The freer, the busier Anecdote: I had planned the holiday trip to Sapa six months in advance. One week before the trip, the news of barefooted children walking on snow in Sapa went viral. I initiated “Shoes for Sapa” and didn’t have a moment of rest during the supposedly relaxing trip.

Essay Option 3.

Joan of Arkansas. Queen Elizabeth Cady Stanton. Babe Ruth Bader Ginsburg. Mash up a historical figure with a new time period, environment, location, or occupation, and tell us their story.
—Inspired by Drew Donaldson, Class of 2016

Yourself: Problem-solving with Steve Jobs Anecdote: After the trip to Sapa, I realized that kids needed different pairs of shoes to walk to school along mountain slopes, on snow and across rocky streams.  Steve Jobs and I invented iShoes: with one pair of iShoes, a child can adjust the outer layers to fit his/her purpose of walking.

KHỞI ĐỘNG

Bài Thi Chuẩn Hóa

1

Bạn đã thi TOEFL hoặc IELTS chưa?

2

Bạn đã thi SAT I (hoặc ACT) chưa?

3

Bạn đã thi SAT II chưa?

Học bạ và Ngoại Khóa

4

Bạn đã có bản dịch Tiếng Anh của học bạ năm lớp 9-10-11-12 chưa? (Lớp 9 có thể dùng bằng Tốt Nghiệp Cơ Sở)

5

Bạn đã hoàn thành CV (liệt kê thành tích học tập, ngoại khóa) chưa?

6

Bạn đã hoàn thành Common App Essay chưa?

7

Bạn đã viết sẵn 3 thư giới thiệu liệt kê những gì bạn mong Recommenders sẽ nhắc đến chưa?

VƯỢT CHƯỚNG NGẠI VẬT

 

Điền các mục trong Common Application

8

Bạn đã lập tài khoản Common Application chưa?

9

Bạn đã điền hết mục Profile chưa?

10

Bạn đã điền hết mục Family chưa?

11

Bạn đã điền hết mục Education chưa?

12

Bạn đã điền hết mục Testing chưa?

13

Bạn đã điền hết mục Activities chưa?

14

Bạn đã điền hết mục Writing chưa?

Thư giới thiệu trong Common Application

15

Bạn đã mời 1 counselor và 2 giáo viên cho mục Recommenders chưa?

16

Bạn đã mời thêm 1 số người cho mục Other Recommender chưa?

17

Bạn đã nhờ Counselor điền Fee Waiver Request và nộp trong account của họ chưa (nếu bạn cần được miễn phí nộp hồ sơ)?

18

Bạn đã đưa bản dịch của học bạ Trung học và nhờ Counselor upload trên account của họ chưa?

Hồ Sơ Hỗ Trợ Tài Chính

19

Bạn đã điền International Student Financial Aid Application chưa?

HOẶC

Bạn đã điền CSS/ Financial Aid Profile online chưa?

20

Bạn đã xin giấy chứng nhận thu nhập của phụ huynh chưa?

21

Bạn đã xin giấy chứng minh tiết kiệm ngân hàng chưa?

22

Bạn đã điền Certication of Finances chưa?

 

TĂNG TỐC

Chọn trường 

23

Bạn đã chọn 3 nhóm trường chưa (Mơ ước- Vừa Tầm- An Toàn) chưa?

24

Bạn đã điền phần Supplement của từng trường bạn muốn nộp chưa?

25

Bạn đã chọn ra 1 trường cho Early Decision/ Early Action chưa?

VỀ ĐÍCH

 

Gửi điểm chuẩn hóa

26

Bạn đã yêu cầu ETS gửi điểm TOEFL cho các trường chưa?

27

Bạn đã yêu cầu Collegeboard gửi điểm SAT (hoặc yêu cầu gửi điểm ACT) cho các trường chưa?

Early Decision/ Action (đầu tháng 11)

28

Bạn đã sẵn sàng để nhấn nút nộp Early Decision chưa?

29

Bạn đã ra bưu điện gửi thư xin hỗ trợ tài chính (mục 19-20-21-22) cho trường này chưa?

30

Bạn kiểm tra xem các Recommenders đã hoàn thành chưa?

Regular Decision (cuối tháng 12)

31

Bạn đã nhấn nút nộp cho các trường Regular Decision chưa?

32

Bạn đã chọn Recommenders phù hợp cho từng trường chưa?

33

Bạn đã ra bưu viện gửi thư xin hỗ trợ tài chính cho từng trường chưa?

Có nhiều bạn than phiền cuộc sống của mình bình yên quá, không có gì để kể cho những câu hỏi của Common Application về:

– Identity

– Challenge an idea or belief

– Failure

– Problem

– Transition

Các bạn có thể làm những việc sau để tìm được những câu chuyện thú vị nhất về cuộc đời mình. Nên nhớ là các bạn đang viết cho người Mỹ đọc, nên chọn những trải nghiệm mà “chỉ có ở Việt Nam” và “chỉ có bạn” mới có.

1. Tự mình nhìn lại từng năm học và liệt kê ra tất cả những chuyện đã xảy ra.

Có những chuyện đơn giản hằng ngày như

– dậy lúc 5 giờ sáng ra ngoài đường

– cách làm và ăn bánh tráng trộn

– đi xem ôm

cũng có thể phát triển thành những câu chuyện có ý nghĩa đối với bạn, cho bạn những triết lý sống thú vị.

2. Hỏi ông bà, cha mẹ, bạn bè xem họ có nhớ những chuyện gì đã xảy ra mà trong đó mình là nhân vật chính hay không. Đôi khi họ nhớ về bạn còn nhiều thứ hơn là bạn tự nhớ về mình.

– những lần bạn thất bại vì không đạt được yêu cầu do bố mẹ đặt ra

– những lần bạn cãi nhau với bạn bè

– những lần bạn cãi lời bố mẹ

– những lần bạn tự ý làm việc gì đó

– những lần bạn thể hiện sự chững chạc của mình

– những lần bạn giúp họ giải quyết vấn đề

3.   Tìm những trải nghiệm mới ngay trong mùa hè này.

– nếu bạn chỉ gặp bệnh nhân ung thư mới có 1 giờ, thì bạn có thể gặp trong vòng 1 tháng để hiểu sâu sắc hơn

– bạn có thể tham gia những hoạt động mới, đến những vùng đất mới, tiếp xúc với những con người mới, làm quen với phong tục tập quán mới…

– bạn có thể đi bộ dọc ngang Sài Gòn để quan sát cuộc sống. Nếu thấy có gì bất thường, hãy dừng chân, tìm hiểu ngọn ngành sự việc và xem mình có khả năng giải quyết không.